اختصاصی/ کیمیای شمال – رشت ، شهری نام آشنا ، زیبا و خاطره انگیز که با جاذبه های بی نظیر خود در شمال ایران و استان سرسبز گیلان خودنمایی می کند.
رشت را باید دید ، رشت را باید شنید و رشت را باید شناخت.
شهری که با تمام تعاریفی که بر آن لایق است اما هنوز به درستی به تاریخ و جاذبه های تاریخی ، طبیعی و گردشگری آن نپرداخته ایم.
رشت ، فقط یک خیابان و یک میدان نیست ، کوچه به کوچه این شهر را باید قدم زد و آموخت .
شهری که نفس می کشد و از لابه لای تاریخ پر فراز و نشیب خود زیبایی ها و اولین ها را در دل خود جای داده است.
رشت ، شهر خلاق خوراکشناسی ، شهر برترین ها و اولین ها ، شهر سردار بزرگ میرزا کوچک خان جنگلی ، شهر باران های نقره ای، شهر ابریشم ، شهر فرهنگ ، هنر و تمدن است.
به گزارش پایگاه خبری کیمیای شمال؛ امروز سه شنبه ۱۱ دی ماه ۱۴۰۳ ، به بهانه روز و هفته رشت و به همت اداره کل میراث فرهنگی استان گیلان همراه اساتید بزرگ این عرصه همراه با تور رشتگردی با جاذبه های این شهر زیبا بیشتر و بهتر آشنا شدیم.
ایستگاه اول تور رشتگردی ؛ موزه رشت
استان سرسبز گیلان همواره به خاطر زیبایی های طبیعت بی نظیرش چشم هر گردشگری را خیره می کند اما تاریخ غنی آن در زیر سایه جاذبه های طبیعیاش به دست فراموشی سپرده شده است .
تاریخی که با سیر در آن می توان روایت های هزار ساله ای را شنید و بیشتر و بهتر با فرهنگ گذشتگان آشنا شد.
موزه مردم شناسی و باستان شناسی یا موزه گنجینه رشت یکی از همین جاذبه های تاریخی است که می توان صحنه های بازسازی شده از زندگی مردم محلی و آثار باستانی کشف شده از شهر را تک به تک تماشا کرد.
به مناسبت روز و هفته رشت و در ابتدای تور رشتگردی با حضور میثم نوائیان ، باستانشناس و مسئول امور موزه های استان گیلان با دو شیء کشف شده در حفاری های رشت بیشتر آشنا شدیم .
نوائیان با توضیح اینکه این دو شیء در حفاری های خیابان علم الهدی رشت و بازسازی مسجد صفی رشت کشف شده ، تصریح کرد: شیء اول در خاکبرداری های صورت گرفته در خیابان علم الهدی رشت کشف شده و به احتمال زیاد مربوط به زمان قاجاریه است.
وی در ادامه افزود: دو سال پیش در بازسازی مسجد صفی رشت شیء شیشه ای کشف شده که به احتمال زیاد مربوط به دوره صفویه است.
مسئول امور موزه های استان گیلان با اشاره به اینکه ظرف شیشه ای کشف شده در مسجد صفی رشت صدف گرفته است و بسیار زیباست ، ادامه داد : صدف گرفته نوعی بیماری در ظروف شیشهای است که لایه لایه صدفی رنگین کمانی روی شیشه ایجاد می شود.
این کارشناس در ادامه به پنج فرش نمایش داده شده در موزه رشت اشاره و خاطرنشان کرد: نکته ای که در مورد این فرش ها مورد توجه است درج تاریخ هجری شمسی و محل تولید آن است .
این باستانشناس در ادامه گفت: زمانی که قحطی بزرگ اتفاق افتاده بود ، میرزا خلیل رفیع شهردار رشت در آن زمان مکانی را برای تیمار بیماران و رفع مشکلات مردم بنا کرده بود و در واقع به کسی ماهی نمیداد بلکه ماهیگیری یاد میداد .
وی ادامه داد: میرزا خلیل رفیع کارگاه فرشبافی را دایر کرد و خود از افراد میخرید و به دیگران هدیه میداد و این روند توسط شهرداران بعدی هم ادامه داشت حتی در کتاب گیلان در وقایع اتفاقیه رضا نوزاد نوشته شده ، که استاد کاران فرشبافی کاشانی بودند و طرح فرش طرح کاشان است اما قالیچه است و یک پنجم یک فرش واقعی کاشان است که زودتر تمام می شد و آن را هدیه می دادند.
مسئول امور موزه های استان گیلان با بیان اینکه فرش قدیمی زیاد داریم اما فرشی که تاریخ داشته باشد نداریم ، گفت: این فرش ها در سال ۱۳۴۸ خریداری و سال ۱۳۴۹ به موزه رشت اهدا شد و امروز به عنوان گوشه ای از فرهنگ رشت به نمایش گذاشته شده است.
درب موزه پست ، خانه میرزا خلیل رفیع ، خانه ابریشمی و … را به روی گردشگران باز کنید
در ادامه رضا صدفی مسئول تور رشتگردی با اشاره به اینکه افتخار داریم امروز صد و چهاردهمین تور رشتگردی را در مدت یک سال و هشت ماه برگزار کنیم ، اظهار داشت: این تور ها توسط شرکت خدمات مسافرتی ـ گردشگری کاج طلایی راه سفر و به مدیریت مینو کازرانی در حال برگزاری است .
مشاور کمیسیون گردشگری شورای اسلامی شهر رشت در ادامه با اشاره به رایگان بودن تورهای رشتگردی ، خاطرنشان کرد: با حمایت سازمان فرهنگی ، ورزشی و گردشگری شهرداری رشت و سازمان اتوبوسرانی این تورها را به صورت رایگان برگزار کردیم .
وی با قدردانی از همه کسانی که درب خانه قدیری ، موزه باستانشناسی و موزه رشتی دوزی را به روی ما و گردشگران باز میکنند ، گفت : متأسفانه درب اکثر موزه ها و خانه های تاریخی شهر بسته است.
این کارشناس با بیان اینکه ما دوست داریم درب موزه پست ، خانه میرزا خلیل رفیع ، خانه ابریشمی به روی گردشگران باز باشد و از این بناها دیدن کنند ، افزود: اولین گرمابه خصوصی یا حمام نمره در رشت بوده اما متاسفانه اکنون آثاری از آن باقی نمانده است.
این کارشناس گردشگری اضافه کرد : متاسفانه اماکن گردشگری بسیاری در شهر رشت وجود دارد که یا مخروبه شده اند و یا درب آن ها به روی گردشگران بسته است .
مشاور کمیسیون گردشگری شورای اسلامی شهر رشت با اشاره به اینکه رشت دیگر محل گذر نیست بلکه محل ماندن است ، تاکید کرد: متاسفانه درب بسیاری از مساجد و اماکن تاریخی به روی ما بسته است و امیدواریم که با همت اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان و حضور سرمایه گذاران در رشت گردشگری این شهر رونق بگیرد .
باز شدن درب خانه تاریخی ابریشمی پس از یکسال
وی با اشاره به بسته بودن خانه ابریشمی بیش از یکسال گفت: خوشبختانه از هفته گذشته درب خانه ابریشمی باز شده و امروز دومین بازدید تور رشتگردی از این خانه تاریخی است.
((خانه ابریشمی در نزدیکی میدان صیقلان یا همان میدان بسیج رشت واقع شده و سبک معماری دوره قاجار را دارد.
خانه ابریشمی رشت یکی از زیباترین بناهای تاریخی گیلان است که ساخت آن به دوره قاجار برمیگردد.
این بنا متعلق به تاجری است که در دوره قاجار زندگی میکرد و اکنون یکی از آثار ملی ایران بهشمار میآید.))
این کارشناس گردشگری با تاکید بر حفظ ، مرمت و نگهداری درست بناهای تاریخی رشت به خصوص عمارت کلاه فرنگی ، اضافه کرد: قطعا میراث فرهنگی به تنهایی قادر بر مرمت و بازسازی این بناها نیست ولی امیدواریم در مسیر درست برای حفظ این آثار ارزشمند هزینه شود.
اولین گلفروش ایران در رشت
رضا صدفی در ادامه به بازدید سفرا و میهمانان خارجی هفته رشت از آرامگاه میرزا کوچک خان جنگلی اشاره و خاطرنشان کرد: اولین گلفروش ایران آقای الله وردی در رشت است و چهارده سال بعد در تهران گلفروشی ایجاد شد اما هیچ کس در مورد این مهم صحبت نمی کند و حتی یک المان هم در سطح رشت برای آن نداریم .
این کارشناس گردشگری در ادامه افزود: متاسفانه هیچکدام از المان های رشت گردشگری نیست و با وجود اینکه ما در شهر رشت ضرب سکه داشتیم ، لحاف دوزی داشتیم که پیشینه کهنی بوده اما حتی یک المان برای آن ها نداریم.
رشت شهر باران های رشته ای مداوم
مینو کازرانی مدیر آژانس مسافرتی ـ گردشگری کاج طلایی راه سفر در ادامه تور رشتگردی و با حضور در خانه ابریشمی درباره شهر رشت و اینکه چرا به این نام نامیده شده است ، تصریح کرد: اولین نظریه برای نام رشت همانگونه که جهانگیر سرتیپ پور در کتاب نام ها و نامدارهای گیلان اشاره کرده که رشت به لحاظ جغرافیایی در مکان پست و فرودین قرار گرفته و در گذشته شهر نبوده و بازار بوده است و از اطراف برای معاملات تجاری به این شهر می آمدند به رشت بازار معروف بود.
کازرانی در ادامه گفت: بعدها که اینجا مکان زندگی شد به رشت معروف شد ، اما دومین نظریه برای نام رشت ، وجود صنعت فوقالعاده و شکوهمند در این منطقه بود و آن صنعت نوغان یا ابریشم است.
وی به تولید ابریشم درجه یک و صادراتی در شهر رشت اشاره و اضافه کرد : اسم رشت از رشته های ابریشم و ریسیدن آمده است اما در نظریه سوم شهر رشت شهر باران های رشته ای مداوم است و نام رشت به همان نوع باریدن اشاره می کند که نظریه قالب برای نام رشت است.
این کارشناس گردشگری تصریح کرد: رشت در گذشته محل خرید و فروش محصولات کشاورزی ، عمدتا برنج و ابریشم بود که برنج و ابریشم رشت شهرت جهانی داشته و این منطقه به لحاظ موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد به دارالمرز و دروازه تمدن شهرت داشت و از زمان صفویه رشت به عنوان پایتخت این منطقه انتخاب شد که مهمترین علت توجه صفویه به رشت، تسلط به تجارت پرسود ابریشم بود.
تور رشتگردی به موزه پست رسید
رضا صدفی ، کارشناس گردشگری در ادامه تور رشتگردی با حضور در موزه پست رشت ، گفت : در گذشته روش فرستادن نامه های دولتی توسط اسب سواران ماهر خصوصا چاپار انجام میشده و برای اینکه اسب ها را تعویض کنند یا سوارکاران تعویض شوند مکانی با عنوان چاپارخانه احداث شد.
وی در ادامه با اشاره به تقلید یونانی ها و رومی ها از روش پستی ایرانی ها افزود : آن ها به جای سوارکار از دونده استفاده کردند که در دو های ماراتن و تعویض چوب ها به نوعی برگرفته از پست های آن دوران است.
صدفی با اشاره به اینکه بعدها پست از حالت دولتی خارج شد و در دانشگاه بولونیا این اتفاق افتاد تا برای خانواده هایشان نامه بفرستند گفت: پنجاه سال بعد این اتفاق در دانشگاه فرانسه رخ داد و اولین بارهم انگلیسی ها تمبر را اختراع کردند و پست برای مردم شد .
وی با اشاره به تاریخچه طراحی تمبر در ایران ، اضافه کرد: بعد ها برای پست در ایران از تمبر انگلیسی استفاده می شد و زمانی که ناصرالدین شاه کمی با تمبر آشنا شد به فرانسه رفت ، نمایندگانی را برای طراحی تمبر انتخاب کرد و اولین تمبر برای ایران در آن زمان ابداع و به کشور وارد شد و از آن استفاده کردند.
این کارشناس گردشگری خاطرنشان کرد : در موزه پست رشت تمبرهای قبل و بعد از انقلاب ،مجموعه ای از پاکت های تمبر و نامههای کمیاب خارجی و همچنین مجموعه ای از اقلام قدیمی موزهای در حوزه ارتباطات به نمایش گذاشته شده است..
مریض خانه بلدیه رشت ؛ ایستگاه پایانی تور رشتگردی
رضا صدفی در پایان تور رشتگردی و با حضور در ساختمان مریض خانه قدیم رشت ، گفت : این بنا به سال ۱۳۰۹ بر میگردد زمانی که هتل ایران ، ساختمان پست و ساختمان شهرداری رشت ساخته شد نیاز بود که در کنار آن ها یک مریض خانه در مرکز شهر وجود داشته باشد و چون شغل اصلی مردم کشاورزی بود و بیماری های وبا ، انگل و … وجود داشت با ارابه به مرکز شهر آورده می شدند و در واقع این مکان نوعی درمانگاه سرپایی محسوب می شد.
وی در ادامه افزود: درب جلوی ساختمان برای ورود دکتر ها و پرستاران و درب حیاط پشتی برای ورود بیماران با ارابه طراحی شده بود و طراح این بنا موسیو دیمیتری بود که طراح کتابخانه ملی هم بود.
صدفی یادآور شد: چون خواهر زاده دیمیتری دکتر بود و به همین دلیل این مکان را پیشنهاد داد و نه سال بعد این مکان تغییر کاربری داد و استانداری شد .
وی با بیان اینکه بعدها این ساختمان در اختیار سازمان فرهنگی قرار گرفت ، خاطرنشان کرد: تمام مصالح به کار رفته در این ساختمان از روسیه آمده و سقف بلند و پنجره های زیاد این مکان برای تهویه و تامین نور مریض خانه بوده است.
در پایان این رشتگردی اگرچه فقط با گوشه ای از تاریخ ، فرهنگ و بناهای تاریخی و گردشگری رشت زیبا آشنا شدیم اما به این مهم پی بردیم ؛ آنچنان که باید و شاید به داشته هایمان نپرداخته ایم و به درستی در معرض دید گردشگران قرار نداده ایم.
با امید به اینکه روزی، بهتر و بیشتر به شهر دوست داشتنی مان بها بدهیم و با تلاش همه دوست داران و مسئولین ، بناهای تاریخی این شهر خاطره انگیز با مرمت ، بازسازی و همچنین معرفی تمامی پتانسیل هایش ، رشت به جایگاه واقعی خود در صنعت گردشگری برسد.
با تشکر و قدردانی از همه عزیزانی که فرصت زیبای رشتگردی را برایمان فراهم کردند .
تهیه و تنظیم: معصومه رفعتی خراط