اختصاصی / کیمیای شمال – استان گیلان سرزمینی سرسبز و رویایی که هر گوشه آن زیبایی‌های خاص و منحصر به فرد خود را دارد، از رشت زیبا تا دل جنگل‌های سرسبز فومن، هرکجای این سرزمین جادویی که قدم می‌گذاری محو زیبایی‌های خیره کننده‌اش می‌شوی.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری کیمیای شمال ؛ روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی و به همت اداره کل میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری استان گیلان تور خبری ویژه اصحاب رسانه بهانه خوبی بود برای اینکه عزم خود را جزم نموده و راهی این سفر کوتاه اما خاطره انگیز شویم.
خبرنگار باشی و اهل قلم، همیشه آماده دیدن و شنیدن و نوشتن هستی و دوربین و قلمت همراه و همگام توست.
وعده دیدار صبح یکم اردیبهشت ۱۴۰۴ از اداره کل میراث فرهنگی در شهر رشت برای سفر به دل تاریخ عازم کهنه ماسوله شدیم .
از رشت زیبا گذشتیم و به جاده جادویی فومن رسیدیم، مسیری چشم نواز و خیره کننده که هر چقدر از زیبایی‌های این مسیر بنویسیم و بگوییم کم است.
جاده‌های رویایی و پر پیچ و خم ما را محو خود کرده بود که به شهر تاریخی و گردشگری ماسوله رسیدیم .
شاید کمتر کسی باشد که نام زیبای ماسوله را نشنیده باشد یا خود از نزدیک به این مکان زیبا نیامده باشد.
به قول سهراب سپهری «ماسوله را نمی توان نوشت، ماسوله را باید دید»
سهراب سپهری درباره این شهر گفته است: «به ماسوله آمدیم که از ماسوله بنویسیم، ماسوله را نمی‌توان نوشت، ماسوله را باید دید و به تماشای آن‌همه خانه که به پهنه سبز کوه نشسته است ایستاد، زندگی و نقاشی کرد، فیلم باید ساخت، شعر باید گفت…»
شهر تاریخی ماسوله ، شهری جذاب که به عنوان نخستین شهر تاریخی زنده کشور ، با معماری پلکانی و پنجره‌های زیبای چوبی دلربایی می‌کند.
شهری که تاریخ و فرهنگ و تمدن و زیبایی را در دل خود جای داده است و از دور و نزدیک که به این شهر می‌نگری محو زیبایی‌های منحصر به فرد آن می‌شوی.
شهر تاریخی ماسوله به شماره ۱۰۹۰ در تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و اکنون چشم انتظار ثبت جهانی است.
کمی آن طرف‌تر و کمی دورتر از ماسوله زیبا به دل تاریخ سفر کردیم.
از پیچ و خم جادویی جاده‌های باریک و درختان سر به فلک کشیده و مسافتی حدود ۱۰ کیلومتری ، با جاده ای باریک و کوهستانی ، کم کم به منطقه تاریخی کهنه ماسوله رسیدیم.
منطقه ای تاریخی ، زیبا ، چشم نواز و کوهستانی که قدمت آن به قرن چهارم و پنجم هجری قمری می‌رسد.
چقدر زیبا و غرور آفرین است که به هر گوشه این سرزمین که می‌نگری تاریخ و تمدن و فرهنگ را با خود به ارمغان می‌آورد.
شهر تاریخی ماسوله شهر رویایی و نام آشناست اما شاید کمتر کسی نام کهنه ماسوله را شنیده باشد .
محوطه تاریخی کهنه ماسوله «حریم منظر فرهنگی ماسوله» به شماره ثبت ۱۵۶۶۶ در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و در مسافتی حدود ۱۰ کیلومتر بالاتر از ماسوله جدید قرار دارد.
«محوطه باستانی کهنه ماسوله در ارتفاع تقریبی ۱۸۷۰ متری از سطح آبهای آزاد در فاصله حدود ۱۰ کیلومتری شمالغرب شهر تاریخی ماسوله، ۴۶ کیلومتری جنوب شرق شهرستان فومن و ۷۰ کیلومتری از شهرستان رشت و در ارتفاعات کوه های ماسوله داغ واقع شده است.»
ولی جهانی ، مدیرکل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی استان گیلان در حاشیه بازدید اصحاب رسانه از کهنه ماسوله ، باتبریک روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی ، بیان داشت: کاوش های باستانی کهنه ماسوله از دهه ۷۰ آغاز شد که توسط آقای مقری انجام شده و تاکنون ۷ فصل کاوش در این مکان تاریخی داشتیم و بعد از سال ۱۴۰۲ یک فصل کاوش در اطراف کهنه ماسوله در محوطه باستانی سیاه پیسه انجام شد.
وی با بیان اینکه کهنه ماسوله محل تولید آهن بوده ، یادآور شد: باتوجه به اینکه مکانی که اکنون هستیم در گذشته معادن فراوان آهن داشت و ما مستندات مربوط به آهن ، کوره های آهنگری و نحوه زندگی مردم در کهنه ماسوله را نداشتیم در سال ۱۴۰۲ یکسری کاوش های باستان شناسی در خصوص سایت ماسوله و محوطه اطراف آن انجام دادیم و مقرر شده در خرداد ماه ۱۴۰۴ نیز هیئت چینی برای کمک به کاوش های باستان شناسی وارد گیلان شوند.
جهانی با اشاره به اینکه سرپرست این هئیت همکاران ما در وزارت خانه میراث فرهنگی و گردشگری هستند ، خاطرنشان کرد: قرار است این گروه در محوطه اطراف کهنه ماسوله کاوش هایی را انجام دهند .
وی با بیان اینکه پرونده ثبت جهانی ماسوله کمی تغییر یافته ، ادامه داد: کهنه ماسوله محل تولید آهن بوده و خود شهر تاریخی ماسوله مدیون کهنه ماسوله است که آهن را از این مکان برای تولید می بردند و با توجه به گزارشات باستان شناسی که ارائه شده افرادی که ماسوله را ساختند کسانی بودند که کار با صخره را در کهنه ماسوله بلد بودند و همین کار را در شهر ماسوله هم انجام دادند.
جهانی به کم بودن مستندات در گذشته اشاره و اضافه کرد : اکنون مستندات بیشتر شده ، کوره های آهنگری ، تاسیسات آهنگری ، مسیرهای آبرسانی کاملا مشخص شده ولی کافی نبوده و مجوز یک هئیت از سه هئیت باستان شناسی صادر شده و قرار است در یکی از مناطق باستانی اطراف کهنه ماسوله شروع به کاوش کنند و مجوز دو هئیت دیگر در دست اقدام است.
وی در پایان اظهار امیدواری کرد: انشاالله با کاوش باستان‌شناسی جدید و با ورود هیئت چینی و ورود کارشناسان ایکوموس در شهریور ماه فرایند تکمیل پروژه ثبت جهانی ماسوله را نهایی کنیم.
در پایان این تور خبری زیبا ، جذاب و خاطره انگیز که به تلاش اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان برگزار شد، امید به ثبت جهانی ماسوله در دلمان جوانه زد و امیدواریم با تلاش های ستودنی میراث فرهنگی برای برطرف شدن موانع شاهد ثبت جهانی شهر ماسوله ، این شهر زیبا ، منحصر به فرد و تاریخی باشیم.
خبرنگار و عکاس: معصومه رفعتی خراط
