کیمیای شمال – یک کارشناس نجوم، در پاسخ به این سوال که «چرا ابرماه صورتی یا قرمز رنگ است؟»، خاطرنشان کرد: خورشید و ماه در زمان طلوع یا غروب به رنگ قرمز یا نارنجی دیده می شوند؛ این اتفاق برای ماه کامل نیز رخ می دهد، اما غلظت جو کره زمین در لبه افق زیاد بوده و موجب می شود که اجرام آسمانی را قرمز متمایل به نارنجی ببینیم.
«رصد ابرماه خاویاری امشب، ۱۰ مرداد ۱۴۰۲ را از دست ندهید!»؛ این تیتر بسیاری از سایت ها و صفحه های مجازی و صفحه های اینستاگرامی دیروز بود، اما واقعا ابرماه چیست و اگر موفق به رصد ابرماه نشویم، آن را از دست می دهیم؟
هادی بابایی، کارشناس نجوم در گفت وگو با ایسنا، ابرماه را پدیده ای طبیعی دانست و اظهار کرد: معمولا در شب ۱۴ ماه قمری، ماه کامل اتفاق می افتد و لذا هر ماه می توانیم ماه کامل را در آسمان ببینیم.
وی ابرماه را پدیده خیلی عجیب و غریبی ندانست و افزود: رسانه ها و شبکه های اجتماعی و پایگاه های خبری خیلی ابرماه را بزرگ کرده اند و اینطور به نظر می رسد که بیشتر جنبه جذب مخاطب داشته باشد.
این کارشناس نجوم، با بیان اینکه ابرماه می تواند در نزدیک ترین فاصله از زمین یا دورترین فاصله از زمین قرار بگیرد، تصریح کرد: ابرماه زمانی رخ می دهد که ماه کامل همزمان در نزدیک ترین فاصله از زمین قرار داشته باشد و لذا کمی و فقط کمی بزرگتر از ماه کامل دیده می شود که این تفاوت اصلا با چشم غیر مسلح قابل تشخیص نیست و حتما باید از تلسکوپ استفاده کرد.
بابایی، مدار گردش ماه به دور زمین را بیضوی دانست و یادآور شد: همین بیضی بودن موجب شده که ماه گاهی در نزدیک ترین فاصله و گاهی در دورترین فاصله از زمین قرار بگیرد و اختلاف آن بین ۳۷۰ هزار کیلومتر تا ۴۰۰ هزار کیلومتر در نوسان است.
وی ماه کامل را بدترین شب برای رصد دانست و اضافه کرد: منجمان در شب هایی که ماه کامل است به رصد نمی روند، زیرا گودال های ماه قابل مشاهده نیست؛ در شب های ۷ و ۲۱ ماه قمری که ماه نصفه است با خط ترمیناتور(مرز تاریکی و روشنی) مواجه هستیم و تابش مایل خورشید بر روی سطح ماه سایه بلندی از گودال ها را ایجاد می کند که این حالت در ماه کامل وجود ندارد و خط ترمیناتور نداریم.
این منجم، ماه کامل را به مثابه پروژکتوری دانست که آلودگی نوری در آسمان ایجاد می کند و گفت: طلوع ماه کامل برای مردم جالب و جذاب است، اما برخی از سایت ها و صفحه ها برای بالا بردن دنبال کننده های خود از ابرماه سوءاستفاده و این پدیده را بزرگ می کنند!
وی در پاسخ به این سوال که «چرا ابرماه صورتی یا قرمز رنگ است؟»، خاطرنشان کرد: خورشید و ماه در زمان طلوع یا غروب به رنگ قرمز یا نارنجی دیده می شوند؛ این اتفاق برای ماه کامل نیز رخ می دهد، اما غلظت جو کره زمین در لبه افق زیاد بوده و موجب می شود که اجرام آسمانی را قرمز متمایل به نارنجی ببینیم.
بابایی، با اشاره به فرستادن تلسکوپ جیمز وب و اخیرا تلسکوپ اقلیدس به فضا که بر روی ماده تاریک کار می کنند، ادامه داد: این اتفاقات نجومی بزرگ تر و مهم تر از ابرماه هستند، اما در رسانه ها زیاد از آنها گفته نمی شود.
وی به اثرگذاری نجومی ماه بر کره زمین اشاره کرد و متذکر شد: یکی از اثرات علمی ماه پدیده جزر و مد است که موجب بالا یا پایین رفتن آب دریاها و اقیانوس ها می شود و برای کشتیرانی اهمیت زیادی دارد.
این کارشناس نجوم، همچنین به نقش مهم ماه در پدیده کسوف یا خورشیدگرفتگی اشاره و عنوان کرد: عبور ماه از سایه زمین نیز پدیده ماه گرفتگی را ایجاد می کند.
وی با بیان اینکه ماه کامل مانند لامپ طبیعی عمل می کند و زیر نور آن می توان مطالعه کرد، گفت: آلودگی های نوری کره زمین اجازه نمی دهد که نور ماه کامل را حس کنیم.
بابایی همچنین به پدیده قمر در عقرب اشاره کرد و یادآور شد: ماه در طول ۳۰ روز از همه صور فلکی عبور می کند و دو بار در ماه در حالت قمر در عقرب قرار می گیرد لذا یک پدیده طبیعی بوده و هر ماه اتفاق می افتد و نباید برداشت های غیر علمی از آن داشته باشیم.
