یادداشت/ کیمیای شمال- ۱۲۳ سال از ورود سینماتوگراف و آغاز سینما در ایران می گذرد. صنعت عظیمی که به واسطه اقبال مردم و قدرت رسانه ای نه تنها مورد توجه و اقبال همگان قرار گرفت بلکه محبوبیتی بالا در بین مردم کسب کرد شاید از همین روست که بیست و یکم شهریورماه در تقویم کشور بنام روز ملی سینما نامگذاری شده است .
سینما را می توان مجموعه ای از عوامل انسانی و مکانیکی شامل، هنرمندان، عوامل تولید، تکنولوژی ها، سالن های سینما و در نهایت تولیدات سینمایی دانست که همگی تحت تاثیر عواملی چون؛ سیاستگذاری های کلان، برنامه ریزی های راهبردی، اقتصاد و مولفه های آن، مدیریت فرهنگی، سرمایه های اجتماعی و… هستند از این رو در مواجهه با سینما نه با یک هنر مشخص و معین بلکه با صنعت عظیمی که مجموعه ای از هنرهای هفتگانه تا علم و صنعت و مدیریت و.. را در خود جای داده است روبرو هستیم.
در اهمیت سینما همین بس که در جهان امروز، سینما شاخص مهمی برای تشخیص میزان توسعه یافتگی جوامع است و می توان با تحلیل آمارهای مختلف از قبیل اقتصاد سینما، اثربخشی سینما، دیپلماسی سینما، کیفیت و کمیت تولیدات و… عیار آن را به دست آورد.
در کشور ما نیز همین گونه است که می توان با نگاهی به آمار فیلم‌های تولید شده در دوره های مختلف و ارزیابی مولفه های مختلف آن، عیار مناسبی برای بررسی وضعیت سینما و به تبع توسعه کشور به دست آورد.
طبق آمارها تعداد سالن های سینما در ایران حدود ۷۰۰ سالن است که اگر بخواهیم این عدد را به استاندارد تعریف شده بین المللی به ازای هر ۱۰هزار نفر یک سالن در نظر گرفت، ایران ما تا رسیدن به عدد استاندارد یعنی ۸۵۰۰ سینما( با احتساب ۸۵ میلیون نفر جمعیت) فاصله ای بسیار دارد.
این در حالی است که امروزه کشورهای مختلف جهان با سرمایه گذاری های هنگفت در این عرصه منافع بزرگ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی را نصیب کشور خود می کنند.
اخیراً روزنامه همشهری طی گزارشی اعلام کرد: فروش ۶ ماهه اول سال ۱۴۰۲ از تمام سال گذشته بیشتر شده است و این را نشان موفقیت در این عرصه عنوان کرده است.
سوال اینجاست: اولاً رقم عمده این فروش مربوط به فیلم فسیل است که صرفاً یک اتفاق در سینماست.
دوم خیل بسیار فیلم‌های تولید شده که به اکران نرسیده اند را چه کسی پاسخگوست؟
سوم اینکه چه میزان از این درآمد نصیب کارگزاران سینما شده است و آیا وضعیت معاش سینماگران نیز نسبت به سال گذشته بهتر شده است؟
تعداد طرح‌ها و فیلم‌نامه هایی که سال‌هاست در اتاق‌های ارشاد بلاتکلیف مانده اند را چگونه باید تعیین تکلیف کرد؟
در سراسر کشور صدها آموزشگاه سینمایی وجود دارد که سالانه خیل عظیم مشتاقان با شرکت در کلاس‌های مختلف آنها سودای ورود به عرصه سینما را دارند و با عشق و علاقه مرارت‌های مختلف را به جان می‌خرند اما در نهایت کثیری از آنان زیر چرخ سیاستگذاری های غلط و مافیای بیرون و درون سینما، عطای این هنر را به لقایش می‌بخشند.
به راستی متولیان سینما برای توسعه چرخه بازیگران و کارگردانان چه تمهیداتی به کار بسته است؟
اگر در شرایط سخت اقتصادی سرمایه‌گذار و تهیه کننده به دنبال ستارگان می روند تا بازگشت سرمایه‌شان تضمین شود، مدیران عرصه سینما چرا از این مهم غفلت می‌کنند؟
از اصل صیانت از سینما نیز نباید به راحتی عبور کرد.
از انتشار غیرقانونی فیلم ها تا پخش فیلم های اکران آنلاین همزمان در شبکه های ماهواره ای.
از عدم تصویب قانون کپی رایت تا نبود متون حقوقی جامع و مدون در این عرصه، از افت محسوس کیفیت جشنواره ها تا عدم حمایت از سینماگرانی که در مجامع بین المللی موفقیت هایی را کسب می کنند، از کیفیت معیشت سینماگران تا برخوردهای سلیقه ای با ایشان و… همه و همه آسیب هایی هستند که می توان به تفصیل از آنها نوشت.
بیست و یکم شهریور روز سینما مبارک باد.
احمد افروز – منتقد سینما
